Dukkha om te komen tot bevrijding van dukkha

Het gebeurde tijdens de periode van drie maanden dat ik nog als long-term yogi op IMS (Insight Meditation Society – USA) verbleef nadat ik eerst de 3-maands retraite had gevolgd. Ik maakte zo nogal wat leraren mee die een week-retraite begeleidden.

Gedurende mijn hele verblijf aldaar was ik dagelijks een uur in de speciale yogaruimte om er mijn yogaoefeningen te doen als ondersteuning van mijn meditatieproces. Toen ik op een dag binnen kwam in deze ruimte zag ik in een hoek een vrouw alleen zitten. Ze keek niet zo vrolijk en had het kennelijk moeilijk. Terwijl ik mijn oefeningen deed begon ze zacht te huilen. Maar geleidelijk werd het huilen steeds harder tot het hartverscheurend werd. Ik voelde hier een intense vorm van dukkha (pijn/lijden). Ik ging rustig door met mijn oefeningen, maar de pijn die haar huilen verraadde ging ook door mij heen. Toch had ik het gevoel niet naar haar toe te moeten gaan.

Na de retraite kwam ze naar me toe en bedankte me. Op mijn vraag waarvoor ze mij bedankte antwoordde ze: ‘Jij ging rustig door met je oefeningen, was betrokken bij mijn verdriet, maar liet mij vrij en greep niet in!’.

Mededogen houdt in dat je geraakt wordt door de pijn van de ander en tracht deze pijn op te heffen of te verlichten. Maar als je te maken hebt met vormen van dukkha, meestal vanuit het verleden, die bij iemand als gevolg van de meditatie naar boven komt is het beter niet in te grijpen, maar de ander de gelegenheid te geven helemaal door dat proces van die dukkha heen te gaan – hoe pijnlijk ook – om zich zo te kunnen bevrijden van de aanwezige dukkha.

Daarom heb ik wel eens een retraite-deelnemer teruggeroepen die naar iemand wilde voor wie de pijn te veel werd en de zaal verlaten had. Hierbij past mooi onderstaand gedicht van een onbekende dichter(es):

Wie niet onder het oppervlak
wil glijden van de bron van het pijn
zinkend door het diepe donkere water
naar een plek waar je niet kunt ademen,

zal nooit de bron kennen
van waaruit we drinken
het geheime water, koud en helder.

Hij vindt in het donker
niet het geglinster van de kleine, ronde muntjes
weggegooid door hen die iets anders wensten.

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws

Meer artikelen van Dingeman

Ouder worden
Een blog van Dingeman Boot Kort geleden ben ik…
Oorlog
Er is een afschuwelijke oorlog gaande in Oekraïne! Mijn…
Verbinding
In deze tijd waar we te maken hebben met…

Lees ook de andere artikelen op Vipassana.nu.

Ceremoniële tijden

Een blog van Riët Aarsse Een oude herinnering is opeens vers in mijn mind. Mijn moeder zit achter de piano en speelt met grote blijheid een sinterklaasliedje. Wij kinderen zingen…

Geweld kent alleen maar verliezers

Een blog van Vipassana.nu d.d. 11.09.24 Het is nu alweer bijna een jaar geleden dat het geweld in het Midden-Oosten op 7 oktober 2023 is opgevlamd met de wrede terreuraanval…

Memento mori, memento vitea

Een blog van Joost van den Heuvel Rijnders Ook afgelopen zomer was ik weer op Vlieland. Een weekje op de Wadden voelt als een retraite. Het liefst loop ik op…

Bosbaden

Een blog van Katleen Janssens Het water valt met bakken uit de lucht terwijl ik een korte mindfulness oefening begeleid onder een afdakje. We zijn met z’n twaalven, nieuwsgierig om…

Zingend mediteren, vaardig en onwetend

Een blog van Ank Schravendeel Ik krijg zangles, ik leer een klassieke Indiase raga zingen. In India, in de hindoeïstische traditie, zijn muziek maken en spiritualiteit nauw met elkaar verbonden.…

Ouder worden

Een blog van Dingeman Boot Kort geleden ben ik 90 jaar geworden. Het is alsof ik er nog aan moet wennen zo oud te zijn. Natuurlijk is het een zegen…

Wereldwijde verbinding – taal en hart

Een blog van Riët Aarsse Terwijl een aantal van mijn Vipassana.nu collega’s de 90e verjaardag van Dingeman Boot vierden, was ik ondergedompeld in een wereldwijde online Insight Dialogue weekend retraite.…

Dukkha … een kleine verkenning

Een blog van Chris Grijns Als we schrikken van de verkiezingsuitslag, ons machteloos voelen bij humanitaire nood, als we helemaal genoeg hebben van het dagelijks nieuws, of ons schuldig voelen…

Verbinden met onze kernwaarden

Een blog van Mirjam Schild en Frits Koster Vanaf 7 oktober heeft de wereld een enorme schok gehad met de geweldsuitbarsting in het Midden-Oosten, waarbij een pijnlijk oud probleem in…

Hoe jezelf te geven aan deze wereld

In het Vipassana Centrum in Groningen organiseren we activiteiten die ingaan op samenleven in deze overgangstijd. Meditatie geeft de mogelijkheid om bewust te zijn van wat er speelt in lichaam…

De Retraite Begeleiders